Herstellen, hoe doe je dat?
De vraag: “Waarom herstellen sommige mensen niet?” heeft mij er in 2002 toe gezet om de opleiding orthomoleculaire voeding volgens de Psycho-Neuro-Immunologie te gaan volgen. Dit klinkt erg ingewikkeld, maar ik leerde tijdens deze opleiding vanuit verschillende invalshoeken naar ziekte en gezondheid te kijken. Deze inzichten hebben mij erg geholpen om per persoon te onderzoeken hoe klachten ontstaan en waarom ze in sommige gevallen slecht of niet herstellen. Je zult begrijpen dat er dus ook geen eenduidig antwoord gevonden kan worden op de vraag waarom mensen langzaam of soms niet (volledig) herstellen, maar wellicht is het wel mogelijk om een aantal factoren te belichten om het inzichtelijker te maken.
Eigenlijk zou deze blog heel kort moeten zijn, want alle intelligentie om je lichaam optimaal te laten herstellen zit in het lichaam zelf. Overdag zorgt het sympatische deel van je autonome zenuwstelsel ervoor dat je actief kunt zijn en ’s avonds zorgt het parasympatische gedeelte van datzelfde autonome zenuwstelsel ervoor dat je weer herstelt. Te mooi om waar te zijn zou je denken, maar hoe komt het dan dat zo veel mensen lichamelijke klachten ontwikkelen die vertraagd of zelfs niet meer herstellen. We spreken dan van aanhoudende of chronische klachten, zoals bijvoorbeeld een tenniselleboog, chronische rugklachten of aanhoudende knieklachten.
Laten we eerst eens nadenken over wat herstellen eigenlijk is. Wanneer zijn we tevreden? Laten we dan ook maar meteen stellen dat er iets in het lichaam “kapot” is wat dus herstel nodig heeft. We zijn overdag actief geweest en hebben het weefsel in ons lichaam (zoals spieren, pezen en gewrichtsbanden) belast. Als je zware arbeid hebt geleverd zal er relatief meer “schade” zijn en zal het lichaam harder moeten werken om het weer te herstellen. Binnen de fysiotherapie gebruiken we hier de term belastbaarheid voor. Op het moment dat iemand zijn of haar lichaam zwaar heeft belast dan zal op den duur de belastbaarheid van het lichaam minder worden, waardoor de kans op blessures groter wordt.
In een gezond lichaam zal, onder invloed van het parasympatische zenuwstelsel, alles op alles gezet worden om tijdens de slaap het weefsel te herstellen waardoor de belastbaarheid weer zal toenemen. Dit maakt meteen duidelijk dat goed slapen een belangrijke voorwaarde is om optimaal herstel mogelijk te maken. De belastbaarheid zegt dus iets over de mate waarin het lichaam belast kan worden en over het algemeen kan gesteld worden dat de belastbaarheid door belasting (werken, sporten, stress) afneemt en door goed slapen weer zal toenemen. In het volgende schema kan je zien dat training met voldoende rust zorgt voor een betere fysieke staat, maar dat bij te weinig rust op den duur sprake kan zijn van roofbouw:
Het autonome zenuwstelsel reguleert vanuit onze oer-hersenen (de hersenstam) onze vitale functies, zoals de ademhaling en de hartslag, maar “switched” ook onder invloed van stress het sympatische systeem aan en onder invloed van de slaap het parasympatische zenuwstelsel. Dit laatste systeem zorgt er bijvoorbeeld voor dat de doorbloeding rond het spijsverteringssysteem aangezet wordt zodat vitamines en mineralen vanuit de voeding opgenomen kunnen worden. Ook de aanmaak van groeihormoon wordt mogelijk gemaakt door het parasympatische systeem en maakt het mogelijk om het bindweefsel van o.a. spieren en pezen te laten herstellen.
Om herstel mogelijk te maken in het lichaam is het dus erg belangrijk dat het parasympatische herstel afdoende wordt ingeschakeld, iets wat in onze drukke maatschappij vol met stressoren nog wel eens moeilijk is. We kunnen onze pieker en denk-hersenen soms niet uitschakelen, waardoor de hersenstam niet in de gelegenheid komt om van het sympatische (actieve) systeem om te schakelen naar het parasympatische (herstel) systeem. Dit fenomeen ligt in vele gevallen aan de basis van slecht herstel en het ontstaan van aanhoudende lichamelijke klachten.
Wat kan je er aan doen om dit te voorkomen:
- Zorg voor voldoende ontspanning
- Zorg ervoor dat je minstens 2 uur voor het slapen gaan niet meer te veel prikkels hoeft te verwerken
- Zorg voor voldoende beweging in de buitenlucht (minstens een uur per dag)
- Slaap niet te veel overdag, maar slaap ’s nachts minstens 6-8 uur
- Zorg dat je minstens 2 uur voor het slapen gaan niet te veel meer eet
- Zorg voor gezonde voeding (niet te veel koolhydraten, vlees en suikers)
- Probeer niet te veel te piekeren, maar leef met meer positiviteit in het NU!
Meer weten over herstellen en het aanpakken van aanhoudende lichamelijke klachten maak dan eens een afspraak met FysioPool om de klachten door te spreken, advies te krijgen en de mogelijkheden voor behandeling af te stemmen. Kijk op www.fysiopool.nl voor meer informatie.
